maandag 12 december 2011

Vrijspraak nooit meer definitief

Verdachten die zijn vrijgesproken van een ernstig misdrijf, kunnen voortaan opnieuw voor de rechter verschijnen. Vervolging is weer mogelijk als nieuw bewijs opduikt bij onder meer moordzaken.

De Tweede Kamer schaarde zich vandaag in meerderheid achter een voorstel van het kabinet om het mogelijk te maken opnieuw achter een vrijgesproken verdachte aan te gaan. Tot nu toe kon iemand niet twee keer voor hetzelfde vergrijp vervolgd worden.

Het vorige kabinet wilde nieuwe vervolging na vrijspraak al regelen voor misdrijven waar levenslang op staat en waarbij een dode is gevallen. Minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) heeft dit uitgebreid met doodslag en gewelds- en zedendelicten met dodelijke afloop. De nieuwe wet gaat ook gelden voor oude zaken, behalve als ze verjaard zijn.

PvdA en D66 keerden zich tegen de uitbreiding van het aantal zaken waarbij de vrijspraak herzien kan worden. Maar PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt wilde daarbij een uitzondering maken voor verdachten die achteraf uit zichzelf zeggen dat ze het toch gedaan hebben. Zijn VVD-collega Ard van der Steur wilde weten of bewijs dat niet volgens de regels is verkregen ook mee gaat tellen. Hij denkt dan aan een verborgen camera zoals Peter R. de Vries inzette bij Joran van der Sloot.

De Kamer sprak ook over nieuwe voorstellen om een rechtszaak weer te openen als een veroordeelde het toch niet gedaan lijkt te hebben. Ook hier kan dan beter rekening worden gehouden met nieuwe technieken. SP en D66 bepleitten dat niet de Hoge Raad maar een onafhankelijke instantie de knoop doorhakt over deze vorm van herziening. Maar zij lijken met hun pleidooi geen meerderheid te halen.

Op zich is er wel wat voor te zeggen dat iemand die een ernstig misdrijf heeft begaan uiteindelijk toch veroordeeld kan worden, maar het heeft ook nadelen: het geeft politie en OM de mogelijkheid om iemand (ook potentiële onschuldigen) tot in lengte van dagen te blijven vervolgen, ook zal zou dat nooit leiden tot een veroordeling en daarbij kan iemand dan herhaaldelijk jarenlang in voorarrest geplaatst worden en zo uiteindelijk toch (zonder veroordeling)  een lange gevangenisstraf uitzitten. Niets menselijks is ons vreemd en bij politie en OM zitten natuurlijk ook mensen die het niet kunnen verkroppen als iemand  (wellicht terecht)  vrijgesproken wordt.

Of de wet echter de Europese regels overleeft is nog afwachten: Artikel 14 zevende lid van het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en artikel 4 Zevende Aanvullend Protocol van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: Niemand mag voor een tweede keer worden berecht of gestraft voor een strafbaar feit waarvoor hij reeds overeenkomstig de wet en het procesrecht van elk land bij einduitspraak is veroordeeld of waarvan hij is vrijgesproken.


Update 13 december 2011
Strafrechtadvocaten -bij monde van Bart Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA)- zijn ook tegen het wetsvoorstel. "Er moet een keer een einde komen aan de jacht op een verdachte. Die mag niet oneindig voortduren.” Aldus Nooitgedacht.

De regel dat iemand niet twee keer voor hetzelfde vergrijp kan worden vervolgd was er in de ogen van de voorzitter van de NVSA niet voor niets. "Je kunt mensen niet voor altijd verdachte laten zijn”, vindt Nooitgedagt. „Je kunt ze niet hun leven lang blijven achtervolgen, want de kans bestaat dat ze niets hebben gedaan. Die situatie is zeer onwenselijk.”

Er is nog een ander nadeel, meent hij. Als een zaak na lange tijd wordt heropend, is dat nadelig voor de bewijsbaarheid. "Getuigen kunnen zich veel minder herinneren”, legt Nooitgedagt uit. Ze kunnen zelfs overleden zijn. Verder wordt de privacy geschonden als al het bewijsmateriaal oneindig lang bewaard moet worden.”

Plaats op NuJij Voeg toe aan Blig Facebook Facebook