Recht op advocaat bij elk verhoor

"Een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens maakt het voor advocaten mogelijk aanwezig te zijn bij alle politieverhoren waaraan cliënten worden onderworpen."

Aldus Taru Spronken, hoogleraar strafrecht aan de Universiteit van Maastricht donderdag in NRC Handelsblad. "Vanaf nu kan iedere verdachte aanspraak op een advocaat bij het verhoor maken."

Nederland is een van de weinige Europese landen waar advocatenniet bij het verhoor aanwezig mogen zijn. Wel loopt er momenteel een experiment waarin advocaten aanwezig mogen zijn bij politieverhoren. Dat geldt alleen voor raadslieden wier cliënten van moord of doodslag worden verdacht. De advocaat mag tijdens het verhoor niet met zijn klant communiceren en mag pas achteraf commentaar leveren.

Spronken, die ook de adviescommissie strafrecht van de Nederlandse Orde van Advocaten voorzit, vindt dat het arrest "een heel ander licht op de Nederlandse praktijk" werpt.

In de uitspraak van het EHRM staat onder meer dat een verdachte toegang tot een advocaat moet kunnen hebben vanaf het eerste politieverhoor. Uitzonderingen zouden alleen gemaakt mogen worden als daar dwingende redenen voor zijn.

Het Nederlands justitiële stelsel kennende zullen die 'dwingende redenen' wel meer regel dan uitzondering worden. Het is eigenlijk te dol dat Nederland bijstand van een advocaat bij het verhoor nog steeds geweigerd heeft alsof het hier de eerste de beste bananenrepubliek betreft. Je kunt je ook afvragen wat justitie er tegen heeft? Wellicht zijn ze bang dat een advocaat voorkomt dat er een valse verklaring uit een onschuldige geperst wordt. Waarheidsvinding is namelijk alleen in theorie het doel van de verhoren. In werkelijkheid gaat het gewoon om het verkrijgen van afgeperste bekentenissen of het creeëren van tegenstrijdige verklaringen uit een verdachte waarvan de politie al heeft besloten dat dat hem wezen moet.

Verdachte Posbankmoord vrijgelaten

De 47-jarige H. K. uit Arnhem­ die sinds 17 oktober 2008 vastzat op verdenking van betrokkenheid bij de moord op Alex Wiegmink (43) in 2003 op de Posbank bij Rheden, is vanmorgen vrijgelaten uit voorlopige hechtenis.

Er is volgens de rechter gedurende het onderzoek geen re­den de man langer vast te houden. Volgens zijn advocaat is de ver­dachte vrijgelaten omdat zijn DNA niet overeenkomt met sporen die op de plaats van het delict zijn ge­vonden.

Alex Wiegmink werd in januari 2003 in natuurgebied de Posbank vermoord toen hij daar aan het hardlopen was.

De arrestatie volgde na een anonieme tip die bij Peter de Vries binnenkwam. Als het nu inderdaad zo is dat het DNA van H.K. niet overeenkwam met het gevonden DNA en de enige grond voor aanhouding een anonieme tip was, dan geeft dat toch wel aan hoe makkelijk het tegenwoordig in het met kliklijnen en Meld misdaad anoniem gevulde Nederland om iemand een hak te zetten.

Wellicht dat nog iemand zijn buurman even bij Peter de Vries aan kan geven? Wellicht die jongen die achter dezelfde vrouw als u aan zit? Even een briefje naar de Vries en hij zit maandenlang vast.

Later bleek dat de anonime tip hoogstwaarschijnlijk kwam van Willy K., de drugsverslaafde zus van K., die boos op hem was omdat hij niet wilde dat zij ooit in hetzelfde graf als hun moeder zou worden begraven.

Update 11 december:
Het openbaar ministerie (OM) ging in beroep tegen de vrijlating. 10 december gaf de raadkamer van het Arnhemse hof het OM gelijk. Donderdag 11 december is de Arnhemmer weer gevangengezet.

De verdachte zat voor zijn recente vrijlating vast sinds eind oktober. Destijds is hij voor 90 dagen gevangen gehouden. Die termijn loopt nu door. Eind januari zal een eerste zitting bij de rechtbank plaatshebben.

Overzicht:

Maart 2008: Peter R. de Vries krijgt een tip over de Posbank-moord die in de richting van de 47-jarige Arnhemmer wijst. De Vries speelt de informatie door aan de politie.

Maart: De politie intensiveert het onderzoek en richt het 35-man sterkte rechercheteam Kemphaan op.

15 oktober: de politie meldt dat het hernieuwde onderzoek.

17 oktober: 47-jarige Arnhemmer aangehouden en inverzekeringstelling.

20 oktober: de rechter-commissaris gelast 14 dagen bewaring van de verdachte.

21 oktober: familie Wiegmink beschuldigt de advocaat van de verdachte Paul Noppen van belangenverstrengeling.

27 oktober: de tipgever zweeg 5 jaar alvorens Peter R. de Vries in te schakelen.

30 oktober: de raadkamer van de rechtbank gelast 90 dagen gevangenhouding van de verdachte.

4 december: verdachte vrij na nieuw besluit raadkamer omdat DNA van verdachte niet zou matchen. Het openbaar ministerie (OM) gaat in beroep.

4 december: verdachte direct weer vastgezet, nu voor witwaspraktijken.

5 december: verdachte toch vrij omdat rechter-commissaris tweede aanhouding afkeurt.

10 december: raadkamer van het hof behandelt hoger beroep en beslist in het voordeel van het OM.

11 december: verdachte weer gevangen.

Eind januari 2009: verdachte moet voor de rechter verschijnen.